خودروفنّی

ترمز اگزوز موتور دیزلی سیستمی است که با استفاده از یک شیر قابل کنترل در سیستم اگزوز، جریانِ اگزوز را مسدود کرده و باعث کاهش سرعت موتور و افزایش قدرت توقف خودرو می‌شود.

در سیستم ترمز خودروها، فشار عامل کلیدی است. وقتی که روی پدال ترمز در خودرو فشار می‌آورید، مایع ترمز فشرده می‌شود و به‌پیستون‌های ترمز منتقل می‌شود. این پیستون‌ها لنت‌های ترمز را به دیسک چرخ‌ها فشار می‌دهند. این کار از سرعت چرخ‌ها می‌کاهد و خودرو می‌ایستد.

این روش برای خودروها مناسب است، اما برای وسایل نقلیه‌ی سنگین مانند کامیون‌های دیزلی بزرگ، تنها استفاده از لنت‌های ترمز کافی نیست. به‌همین‌دلیل، برخی از وسایل نقلیه‌ی دیزلی سنگین از سیستم‌های ترمز اضافی برای تقویت قدرت توقف خود استفاده می‌کنند.

یکی از این سیستم‌ها، ترمز اگزوز است. مانند ترمزهای معمولی، ترمز اگزوز نیز از فشار برای کاهش سرعت استفاده می‌کند؛ اما به‌طور کامل متفاوت و متمرکز روی موتور خودرو، نه چرخ‌ها.

ترمز اگزوز، یک شیر قابل کنترل است که در سیستم اگزوز قرار دارد. ترمزهای معمولی با چرخ‌ها ارتباط دارند، اما ترمزهای اگزوز به‌طور مستقیم با چرخ‌ها ارتباط ندارند و کل فرآیند در پشت موتور دیزلی و از طریق شیر قابل کنترل در سیستم اگزوز انجام می‌شود. در موتورها، گازهای اگزوز پس از فرآیند احتراق به لوله اگزوز هدایت می‌شوند. اگر خودرو به سیستم ترمز اگزوز مجهز باشد، شیر اضافی به لوله‌های اگزوز اضافه می‌شود که می‌تواند به‌طور مستقیم از طریق یک کلید روی داشبورد کنترل شود. وقتی که این شیر فعال می‌شود، به‌طور جزئی بسته می‌شود، به‌اندازه‌ای که جریانِ اگزوز را به‌طور کامل متوقف نمی‌کند، به‌اندازه‌ای که تأثیر ملموسی بر سرعت و نرمی جریانِ اگزوز از لوله و خروج آن دارد.

ترمزهای اگزوز باعث می‌شوند موتور کندتر کار کند و سرعت کاهش یابد. با مسدود کردنِ جزئی جریانِ اگزوز، گازهای اگزوز در موتور انباشته می‌شود و به‌این‌ترتیب موتور مجبور است بخشی از قدرت خود را صرف خروج گاز اگزوز از شکاف کوچک‌تر کند. با تقسیم قدرت موتور، قدرت چرخشی آن کاهش یافته و خروجی کلی آن کم می‌شود. به‌طور طبیعی، وقتی که خروجی موتور کاهش می‌یابد، خودرو شروع به کاهش سرعت می‌کند.

ترمز اگزوز موتور دیزلی همراه با ترمزهای هیدرولیکی موجود، حتی بزرگ‌ترین کامیون‌ها را نیز به آرامی متوقف می‌کند. این سیستم ترمز برای کنترل دقیق‌تر در شیب‌های تند بسیار مفید است. همچنین، کمک می‌کند تا بار کمتری روی ترمزهای چرخ‌ها وارد شود، که باعث کاهش احتمال داغ شدن، و نقص عملکرد آنها در شرایط حساس می‌شود. کاهش فشار همچنین، به‌معنای نیاز کمتر به تعویض لنت‌های ترمز است.

ترمز اگزوز می‌تواند به‌طور استاندارد روی برخی از وسایل نقلیه‌ی دیزلی سنگین، نصب شوند. همچنین، نصب آنها به‌صورت پس از فروش نیز نسبتاً آسان است، زیرا نیاز به دستکاری در خطوط ترمز چرخ‌ها ندارد.